BM İnsan Hakları Konseyi

İnsan Hakları Konseyi, Birleşmiş Milletler sistemi içinde, dünya çapında insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasının güçlendirilmesinden ve insan hakları ihlali durumlarının ele alınarak bunlara ilişkin tavsiyelerde bulunulmasından sorumlu hükümetler arası bir organdır. Yıl boyunca dikkatini gerektiren tüm tematik insan hakları konularını ve durumlarını tartışma yetkisine sahiptir. Cenevre’deki Birleşmiş Milletler Ofisi’nde (UNOG) toplanır.

İnsan Hakları Konseyi, Genel Kurul tarafından 15 Mart 2006 tarihinde 60/251 sayılı kararla İnsan Hakları Komisyonu’nun yerine kurulmuştur. Konsey ilk oturumunu 19-30 Haziran 2006 tarihleri arasında gerçekleştirmiştir. Bir yıl sonra Konsey, çalışmalarına rehberlik edecek ve usul ve mekanizmalarını oluşturacak “kurumsal yapılanma paketi” olan 5/1 sayılı kararı kabul etmiştir. Konsey’in 47 üyesi Genel Kurul tarafından seçilmektedir.

Mekanizmaları arasında, Birleşmiş Milletlere üye tüm Devletlerdeki insan hakları durumunun değerlendirilmesine hizmet eden Evrensel Periyodik İnceleme de yer almaktadır. Danışma Komitesi, Konsey’in “düşünce kuruluşu” olarak hizmet verir ve Konsey’e tematik insan hakları konularında uzmanlık ve tavsiye sağlar. Şikayet prosedürü, bireylerin ve örgütlerin insan hakları ihlallerini Konsey’in dikkatine sunmalarına olanak tanır.

İnsan Hakları Konseyi ayrıca, aslen İnsan Hakları Komisyonu tarafından kurulmuş bir mekanizma olan özel usuller ile birlikte çalışır. Özel usuller, belirli ülkelerdeki tematik konuları veya insan hakları durumlarını izlemek, incelemek, tavsiyelerde bulunmak ve kamuoyuna rapor etmek üzere Konsey tarafından özel raportör, bağımsız uzman, özel temsilci veya çalışma grubu üyesi olarak görevlendirilen bağımsız uzmanlardır.