Sözleşme Temelli Mekanizmalar

İnsan hakları sözleşme organları, temel uluslararası insan hakları sözleşmelerinin uygulanmasını izleyen bağımsız uzmanlardan oluşan komitelerdir. Bir sözleşmeye taraf olan her Devletin, Devletteki herkesin sözleşmede belirtilen haklardan yararlanabilmesini sağlamak için adımlar atma yükümlülüğü vardır.

İnsan hakları alanında yetkinliği kabul edilmiş bağımsız uzmanlardan oluşan ve taraf Devletler tarafından dört yıllık sabit yenilenebilir dönemler için aday gösterilen ve seçilen on insan hakları sözleşme organı vardır. Sözleşme organları İsviçre’nin Cenevre kentinde toplanır.

Sözleşme organları, kendilerini kuran Sözleşmelerin hükümlerine uygun olarak bir dizi işlevi yerine getirir.

Bu işlevler tematik ve yöntem olarak değişse de genelde aşağıdaki içerir:

• Taraf Devletlerin Periyodik Raporlarını değerlendirir ve tavsiyelerde bulunur.
• Bireysel Şikayetleri değerlendirir.
• Ülke Soruşturmaları yürütür.
• Sözleşmeleri ve hükümlerini yorumlamak için tematik tartışmalar düzenler ve Genel Yorum hazırlar.