Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Üyelerinin Haklarının Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme (ICMW)
Türkiye, 2004 yılında Sözleşmeye taraf olmuştur.
Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunması Komitesi (CMW), Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme ‘nin taraf devletlerce uygulanmasını izleyen 14 bağımsız uzmandan oluşan bir organdır. İlk oturumunu Mart 2004’te gerçekleştiren Komite Cenevre’de toplanır ve yılda iki oturum yapar.
Komite’nin İşlevleri
Sözleşmeye Uygunluğun Gözden Geçirilmesi
- Taraf Devletlerden gelen raporları incelemek ve o Devletteki göçmen işçiler ve aile fertleri konusunda tavsiyelerde bulunmak (Sözleşme’nin 73. ve 74. maddeleri);
- Genel tartışma günleri düzenlemek;
- Sözleşme’deki maddi hükümlerin içeriğine ilişkin yorumlar (genel yorumlar) ve görev alanıyla ilgili konularda bildiriler ve bilgi veya rehber notlar yayınlamak.
Bireysel Şikayet Prosedürü
Komite ayrıca, belirli koşullar altında, taraf Devletlerden veya Sözleşme kapsamındaki haklarının ihlal edildiğini iddia eden bireylerden gelen Devletler arası veya bireysel şikayetleri veya başvuruları, 10 taraf Devletin Sözleşme’nin 76. ve 77. maddelerine uygun olarak bu prosedürleri kabul etmesi halinde değerlendirebilecektir.
Genel Yorumlar
“İçtihadını” özetleyen Göçmen İşçiler Komitesi, Sözleşme’nin temel maddelerinin yetkili bir şekilde yorumlanmasını sağlar ve göçmen işçileri ve ailelerinin üyelerini etkileyen ve taraf Devletlerin daha fazla dikkat göstermesi gerektiğine inandığı herhangi bir konuda, Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini daha iyi yerine getirmeleri için taraf Devletlere tavsiyelerde bulunur.
Genel yorumlar ayrıca, göçmen işçilerin ve ailelerinin insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasına yönelik girişimlerin uygulanması ve bunlara uyumun izlenmesi konusunda diğer paydaşlara rehberlik sağlamayı da amaçlamaktadır.
2024 yılı itibariyle Komite 6 genel yorum kabul etmiştir.
Türkiye’nin Raporlama Durumu
Türkiye’nin ve Komite’nin Nihai Gözlem Raporları
- 2006 yılında verilmesi gereken İlk raporunu vermeyen Türkiye’ye Göçmen İşçiler Komitesi 2014 yılı Nisan ayında bir yıl içinde cevaplanmak üzere konu listesi göndermiştir. Türkiye bu listeye yanıtlarını iki yıl sonra 2016 yılında vermiştir.
- 2016 yılında Komite Nihai Gözlem Raporunu yayınlamış ve Türkiye’den ikinci periyodik raporunu 1 Mayıs 2021 tarihine kadar sunmasını ve bu raporda mevcut sonuç gözlemlerinin uygulanmasına ilişkin bilgilere yer vermesini talep etmiştir. Alternatif olarak, taraf Devlet, Komite’nin bir sonraki raporunu sunmadan önce taraf Devlet’e iletilen bir sorunlar listesi hazırlayıp kabul ettiği basitleştirilmiş raporlama prosedürünü takip edebileceğini. Türkiye’nin bu sorunlar listesine vereceği yanıtların , Sözleşme’nin 73. maddesi uyarınca raporunu oluşturacağını da eklemiştir. 2021 yılında raporunu göndermeyen Türkiye, Komite’nin 30 Eylül 2022 tarihinde gönderdiği konular listesine yanıtlarını bir haftalık gecikme ile 26 Haziran 2023 tarihinde göndermiştir. Komite’nin Türkiye’nin raporunu Haziran 2024 tarihinde değerlendirmiştir.
