EPİ Dördüncü Döngü: 2025 Oturumu
Türkiye’nin dördüncü değerlendirmesi 2025 yılında gerçekleşecektir. BM İnsan hakları Konseyi’nin verdiği geçici takvime göre Türkiye diğer 13 devletle [1] birlikte, EPİ Çalışma Grubunun Nisan-Mayıs 2025 döneminde gerçekleşecek 49. Oturumunda incelemeye tabi tutulacak. Buna göre Türkiye ile ilgili raporların geçici tarihleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir. [2]
- EPİ Çalışma Grubu oturumu: Nisan-Mayıs 2025 – 49. Oturum
- Paydaş Raporların sunumu için nihai tarih: 11 Ekim 2024
- Ulusal Rapor sunumu için nihai tarih: Ocak 2025
2025 yılında yapılacak incelemede öncelikli olarak 2020 yılında verilen ve Türkiye tarafından uygulama sözü verilen tavsiyelerin ne denli yerine getirildiği üç temel rapor üzerinden incelenecek ve yeni tavsiyeler verilecektir. Bu raporlardan birincisi, Ulusal rapordur. Ulusal raporun hazırlanması Dışişleri Bakanlığı İnsan Hakları Genel Müdürlüğü tarafından koordine edilmektedir. İkinci rapor, Türkiye’de ve Türkiye dışındaki sivil toplum/insan hakları örgütleri tarafından hazırlanan raporların bileşkesinden oluşan ve BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından derlenen Paydaş Raporu, üçüncü rapor ise uygulama döneminde BM İnsan Hakları Mekanizmaları tarafından Türkiye’ye yönelik verilmiş tavsiyeler ve kararlardan oluşan BM Raporudur. Bu rapor yine BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından derlenmektedir.
İnsan hakları ve sivil toplum örgütlerinin bu sürece katılımı, EPİ mekanizmasının etkili sonuçlar üretmesi açısından son derece önemlidir. Bu katılım sadece beş yılda bir yazılı rapor sunmakla sınırlı değildir. Tavsiyelerin kabulünden sonra, devleti taahhütleri bakımından hesap verebilir kılmak üzere geliştirecekleri izleme araçlarıyla ara rapor hazırlamaları, kamuoyunu haberdar kılmaları, tavsiyelerin uygulanmasında ortaya çıkan sorunları tespit etmeleri ve alınması gereken tedbirleri tavsiye haline getirerek değişimi zorlamaları mümkündür.
[1] Kırgızistan, Kiribati, Gine, Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti, İspanya, Lesotho, Kenya, Ermenistan, Gine-Bissau, İsveç, Grenada, Türkiye, Guyana, Kuveyt
