EPİ Birinci Döngü: 2008-2010
Türkiye, Kurumsal Yapılanma Kuralları paragraf 15/a uyarınca hazırladığı Ulusal Raporu 22 Şubat 2010 tarihinde Konsey’e iletti.
Kurumsal Yapılanma Kuralları paragraf 15/b kapsamında Türkiye hakkında BM organları tarafından verilmiş olan tavsiyeler ve yapılan değerlendirmelerin derlemesinden oluşan rapor ise İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından 19 Şubat 2010’da Konsey’e sunuldu.
Türkiye’nin EPİ değerlendirmesine esas teşkil eden son rapor ise, Kurumsal Yapılanma Kuralları paragraf 15/c kapsamında yine İnsan Hakları Yüksek Komiserliğince hazırlanmış 17 Şubat 2010 tarihli belgedir. Bu raporda sivil toplum kuruluşları ve insan hakları alanında çalışan örgütlerin de dâhil olduğu ilgililerin, Türkiye’deki bazı insan hakları uygulamaları ve sorun yaşanan meselelere ilişkin olarak ilettiği verilerin bir derlemesi yer almaktadır.
EPİ kapsamında Türkiye’nin ilk incelemesi; Küba, Suudi Arabistan ve Angola’dan oluşan Troyka’nın raportörlüğü ile 10 Mayıs 2010 tarihindeki Çalışma Grubu oturumunda gerçekleştirildi.
Bu toplantıda Türkiye’yi Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek başkanlığındaki üst düzey yetkililerden oluşan 23 kişilik bir heyet temsil etti.
Türk Hükümeti, Çalışma Grubu’ndaki karşılıklı diyalog süresince Devletler tarafından dile getirilen görüş ve önerilerin 87’sini kabul etmiştir.
Devletlerce ileri sürülen ve ana hatlarıyla ayrımcılık ve ifade özgürlüğüne ilişkin 8 öneri de genel olarak kabul görmüş ancak bu konuların zaten hayata geçirilmiş veya hayata geçirilmekte olduğu belirtilmiştir
Türkiye tarafından kabul görmeyen görüş ve öneriler de Çalışma Grubu Raporu’nda yer almaktadır. Olumsuz tavır belirtilen 58 görüşün önemli bir kısmı, Kıbrıs sorununa ilişkin konulardadır. Bu kapsamda Türkiye, adadaki varlığının uluslararası antlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklere dayandığı konusunda ki tezini ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimini, adanın tamamını temsil eden bir hükümet olarak tanımadığını yinelemiştir. Raporda ayrıca, Türkiye’nin olumlu veya olumsuz görüşünü Çalışma Grubu’nda belirtmediği 39 öneri bulunmaktadır.
Türk hükümeti, iç hukuktaki azınlık tanımının uluslararası hukuktaki tanıma uygun hale getirilmesi ve azınlık haklarına ilişkin çeşitli uluslararası sözleşmelere ileri sürmüş olduğu çekincelerin geri alınması yönündeki görüşleri ise olumsuz karşılamıştır.
Çalışma Grubu Raporu, Türkiye’nin kendisine iletilen eleştiri ve tavsiyelere dair görüşleri, Devletlerin yorumlarına cevaben sunduğu beyanlar ve gönüllü taahhütlerinden oluşan Nihai Rapor; 22 Eylül 2010’da İnsan Hakları Konseyi’nin on beşinci oturumunda kabul edilmiştir. Bu tavsiyelere şu linkten erişilebilir:
Türkiye kabul ettiği tavsiyelerin yerine getirilmesi konusundaki çalışmalarına ilişkin bir ara rapor hazırlamamıştır.
